媠氣台灣話

 


#媠氣台語詞「譀古 hàm-kóo」(001)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/612996545425044

#媠氣台語詞「乾竭 kan-kia̍t8」(002)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/613601562031209

#媠氣台灣話「話仙 uē-sian」(003)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/614811121910253
gâu 臭彈、膨風、臭kài ê人,to̍h-ē hō͘人叫伊「話仙」。

#媠氣台灣話「諒情 liōng-tsîng」(004) https://www.facebook.com/khoguan/posts/614811581910207 「改頭換面」嘛有即款現象,以前个文獻,即个詞个「改」是唸白話音 kué/ké,毋是 kái,這現代台語儂愈生份囉。

#媠氣台灣話「搜揣 tshiau-tshuē」(005)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/614965368561495

#媠氣台灣話「遼望 liâu-bāng」(006) https://www.facebook.com/khoguan/posts/615051821886183 補充:華語〔瞭望台〕〔瞭望塔〕,台語以前講「望高寮 bāng-ko-liâu」「望高樓 bāng-ko-lâu」 ,「寮」「樓」佮「台」無啥仝,〔瞭望台〕會使得講「望高台」

#媠氣台灣話「哆哆叫 ta-ta-kiò」(007) https://www.facebook.com/khoguan/posts/615068685217830

#媠氣台灣話「相經 sann-kinn / sio-kenn」(008) https://www.facebook.com/khoguan/posts/615304678527564 布機[pòo-kui]>hiⁿ-kui,因為keⁿ楊麻布ê時,ē iⁿ-oaiⁿ iⁿ-oaiⁿ hiⁿ-hiⁿ叫;經線[king-suànn]>keⁿ-á,緯線 huī-suànn>húi-á,相叉[sann-tshe] 配搭>keⁿ-pò͘。撚楊麻時,keⁿ-á tio̍h phah-kat,khah-bē tn̄g-sòaⁿ。

補充:講著「龜蛇相交」即个俗語,我定定會聯想著玄天上帝,伊欲成道進前,為著洗清伊早年刣豬个罪孽,破開家己个腹肚,共伊个胃腸㨨[liû]--出來,擲入溪底。伊成道了後,留佇溪裡个胃煞變做龜精,腸仔煞變做蛇精,出來擾亂百姓,玄天上帝才共保生大帝借寶劍收伏即對龜蛇。
胃佮腸攏是儂个臟腑在內,胃變龜,腸變蛇,即種傳說也反映出古早儂認為龜佮蛇是仝類个活物。龜 佮 蛇 做伙咧為害地方,可能是象徵[siōng-ting]近親結婚會造成人類个不幸,所以著用保生大帝(象徵優生觀念)个寶劍(象徵智慧)來收服。

#媠氣台灣話「尊存 tsun-tshûn」(009) https://www.facebook.com/khoguan/posts/617263131665052

#媠氣台灣話「觸惡 tshik-òo」(010) https://www.facebook.com/khoguan/posts/617263424998356

#媠氣台灣話「褻體 siat-thái」(011) https://www.facebook.com/khoguan/posts/617263571665008

#媠氣台灣話「催陣 tshui-tsūn」(012)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/617291078328924
〔羊水〕正確个台語是「生水」,佮「水帕」無仝。

下昏暗看民視台語新聞,注意著兩个詞:

一、〔下體〕伊照華文新聞稿唸 hā-thé,這台語口語講【下身 ē-sin】,通稱下半身,抑是特別指陰部。

二、〔臍帶血〕伊講 tsâi-tuà-hueh,〔臍帶〕台語卻然會使講【臍帶 tsâi-tuà、肚臍帶 tōo-tsâi-tuà】,毋過台語另外有家己个講法【衣帶 ui-tuà】,即个【衣 ui】佇遮愛唸白話音 ui ,毋是一般个文言音 i,指【胎衣 the/thai-ui】,簡稱一字【衣 ui】,就是〔胎盤〕个意思,宛然是胎兒个衫咧保護伊。

胎兒个衣帶[ui-tuà] 是佮【胎衣 the-ui】連做伙,才叫做 ui-tuà,出世了後著愛共伊鉸予斷,縛予好勢,叫做【轉臍 tńg-tsâi】。俗語【查某囝 教 良嬭[niû-lé] 轉臍】,就是外行指導內行个意思。

學習台語詞,毋是一个一个分開學,是歸套來理解,按呢咱才有法度漸漸體會著台語儂祖先个語言心靈佮語言背後个宇宙觀,用這來建立咱家己个主體文化,別種文化就袂凍共咱取代。

戰後長期以來,廣播電台、電視台个台語播音人員,足愛照華文用詞來讀台語音,一來扑算怹想講按呢較「正式」,二來伊可能一時想無,抑是毋知影有台語特色个講法,就歸氣照華文漢字唸台語音。

按呢演變个結果,就是台語愈來愈無「台語味」,詞彙佮華語愈來愈仝款,咱家己个主體文化也就一直扑無--去。閣進一步个演變,就是台語節目拄著小可較難个詞,播音員佮演員就攏直接講華語。

因為欲直接照華文漢字唸台語音,嘛毋是遐簡單个代誌,現代台灣儂長期接受華語白話文漢字教育个洗腦,頭腦內个神經線,早就將漢字佮華語音縛死做伙,欲叫伊看漢字唸台語音,阿婆=仔生囝,誠拚咧!

「臍帶繞頸」,胎兒即種現象,台語口語比喻講做「揹數珠 phāinn sòo-tsu」、「袚數珠 phua̍h sòo-tsu」。


古早婦女「來洗」个時,所用个物件叫做「紮布」[tsah-poo3]。現代醫學發達,材料進步,才有衛生棉、棉條、月娘杯。
補充:嘛有現代个紮布,分兩大款,華語叫做〔布護墊〕、〔布衛生棉〕,強調環保觀念,因為使用上佮心理上有較麻煩个所在,需要閣推廣。

問:〔子宮〕台語? 答:口語有講「生囝袋 senn-kiánn-tē」,但是像阮兜七、八十歲个婦人儂長輩咧討論去看婦科个情形,怹攏講書面語「子宮 tsú-kiong」。

#媠氣台灣話「出土 tshut-thóo] (013)  
https://www.facebook.com/khoguan/posts/617308651660500

做體統/藝 chòe-thé-gōe/chòe-thé-thóng,做表面功夫、做一个形式,欠實際。
做聖 chòe-sèng,為著儀式个意義來做一个形式,像「食做聖」,毋是一項一項食甲飽,只是為著象徵意義。可比新娘入洞房了後,著愛食做聖,有十二碗。

#媠氣台灣話「無卜 bô-poh」(014) https://www.facebook.com/khoguan/posts/617925858265446

#媠氣台灣話「較輸分數 khah su hun-siàu」(015) https://www.facebook.com/khoguan/posts/618169531574412

射箭个目標是 tsìnn-pé,扑銃个目標是 tshìng-pé,按呢講才有合「把、靶」个音。若是 phē-á 扑算是別字?

#媠氣台灣話「懵膽 bòng-tánn」(016) https://www.facebook.com/khoguan/posts/618185401572825 類義詞:戇膽[gōng-tánn],因為戇、袂曉想,致使傷過大膽;「懵膽」毋是因為戇,是因為心態無好个關係。

我無閣去稽考 bong3 个漢字,是直接採用教育部个寫法,伊「懵懂 bong2-tong2」佮「懵仙 bong3-sian」前字攏寫仝款。分開寫是較妥當,才拜託教授閣賜教,看即个 bong3 著寫佗一字較好。
民間傳奇人物「邱Bong3舍」就是即个 bong3,文獻攏寫「罔」其實聲調嘛毋著。

#媠氣台灣話「污穢 ù-uè」(017) https://www.facebook.com/khoguan/posts/618300254894673 「穢」單字動詞,除了「扑lâ-sâm」,閣有「傳染」个意思,是重要个台語,咧教台語會話,醫療主題个時,老師一定愛講著。

#媠氣台灣話「厚穢 kāu-ue̍h/e̍h/e̍rh」(018) https://www.facebook.com/khoguan/posts/619150421476323 予我想著即个 kāu-ue̍h 會凍用來指刺激源,所以才有講 "ing kāu-ue̍h",像 ing-ia 按呢。
「kauh汗」「jiō-tsū-á-kauh」阮是講第四聲 kauh,台日典佮教育部辭典也是按呢收。捲ba̍t、包ba̍t、皮膚摩擦……,所引起个皮膚反應。

#媠氣台灣話「獎志 tsióng/tsiáng-tsì」(019) https://www.facebook.com/khoguan/posts/619901278067904

#媠氣台灣話「懶性 nuā-sìng」(020)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/619912548066777

#媠氣台灣話「落志 lok-tsì」(021)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/619919551399410

#媠氣台灣話「枯憔 koo-tâ」(022)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/619936401397725

#媠氣台灣話「冇胚 phànn-phue」(023) https://www.facebook.com/khoguan/posts/620141781377187

冇胚[phànn-phue],形容青春期个查某囡仔體態漸漸豐盈,怹毋是大儂,閣是「胚」;外表愈來愈有婦人儂个豐姿,內在猶未完全成熟,「冇胚」个「冇」就是引申「外表較膨、內在無實」个本義,來形容即種成長个狀態,非常精妙。
……
文例2:查某囡仔當咧發育,欲愛冇胚好看,營養、睏眠、運動各方面攏著致意。閣著注重精神个修養,才會成長做一个有元氣、有自信个現代女性。

#媠氣台灣話「欲死但唉 beh-sí-nā-hāinn」(024) https://www.facebook.com/khoguan/posts/621110711280294

#媠氣台灣話「範胚 pān-phue」(025)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/621124717945560
「範胚」是動詞,表示結果有出入个料想、推測,「凡勢」是副詞,意思是有可能、〔說不定〕,所以無仝,袂使替換,這攏是重要个台語詞,請攏總學起來,毋是各地講法个差別。

#媠氣台灣話「篾爿仔 bi̍h-pîng-á」(026) https://www.facebook.com/khoguan/posts/621138897944142

#媠氣台灣話「種傳 tsíng-thn̂g」(027) https://www.facebook.com/khoguan/posts/623042467753785

#媠氣台灣話「文理 bûn-lí」(028) 
https://www.facebook.com/khoguan/posts/623303164394382

#媠氣台灣話「湊坎 tshàu-khám」(029) https://www.facebook.com/khoguan/posts/623329854391713

#媠氣台灣話「拄彩 tú-tshái」(030)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/623341674390531

#媠氣台灣話「買囑 mái-tsiok」(031)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/623801207677911
買囑一詞,南管常見。1604年《新刻增補戲隊錦曲大全滿天春二卷》上欄絃管〈幸然見君〉 疊字帶花回(五娘想陳三):「何卜掞落手帕荔枝,致惹君身被人屈陷无明。懊恨丁古賊林大,做事朦朧,可見絕行,買囑知州,力我情人枉斷,發配呆(崖)州,即會受只逆刑。」

#媠氣台灣話「請佮辭」(032)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/623845034340195

#媠氣台灣話「花血 hue-hiat」(033)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/623963170995048
泉腔講 ôo-nâ,漳腔講 iô-nâ(當然閣有別款講法,毋閣就毋是「搖籃」兩字),但是敢哪只有泉腔用「ôo-nâ-huih-jiah」來表示出生地,漳腔就無講 iô-nâ-hueh-jiah。即个詞thang予儂數念母恩,準做漳腔無,也值得咱推廣。

#媠氣台灣話「妝娗 tsng-thānn」(034) https://www.facebook.com/khoguan/posts/624033037654728

#媠氣台灣話「臭濁 tshàu-tso̍k」(035)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/624618820929483
chhàu-cho̍k [臭濁] (1) 化妝過分。 (2)陳腐,老套。 (3)下等植物容易生長。 (1)了 ∼∼ 無雅氣; 花頭 ∼∼。 (2)∼∼ ê話。 (3)大紅花khah ∼∼。

#媠氣台灣話「走反 tsáu-huán」(036)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/625770460814319
走反」是欲走閃反亂,「造反」是製造反亂

胚死扑倒一百儂。
胚死 就是 tshûn死、tshûn-pān死。
文言:置之死地而後生。

媠氣台灣話「溜旋 liu-suan」(037) https://www.facebook.com/khoguan/posts/627510363973662

#媠氣台灣話「閬港 làng-káng」(038)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/627558027302229

#媠氣台灣話「走學 tsáu-o̍h」(039)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/628008450590520
「落坪 làu-phiânn」阮講「chhu̍h山
路tâm-tâm,無張持soah chhū--去/chhu̍h--去?

#媠氣台灣話「白身 pe̍h-sin」(041)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/628034643921234

#媠氣台灣話「打扮 tánn-pān」(042)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/628138277244204

#媠氣台灣話「ni-sinn」(043)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/630126380378727
ni-sinn ū-tang-sî-á 是leh罵囡仔食四秀仔sì-siù-á。零食、零嘴。siuⁿ拖沙傷慢。

#媠氣台灣話「軟路 nńg-lōo」(044) 
https://www.facebook.com/khoguan/posts/630145380376827

媠氣台灣話「但礙 tān-gāi」(045) https://www.facebook.com/khoguan/posts/630160940375271

#媠氣台灣話「大面 tuā-bīn」(046)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/630182390373126
大面神、孝男面,無人請,家己來

#媠氣台灣話「擘腹 peh-pak」(047)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/630479943676704
濟个都犀牛照角,少个都無伴

#媠氣台灣話「托透 thok-thàu」(048)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/632166383508060 https://www.facebook.com/khoguan/posts/632200640171301
thuh力較重,thok較輕,thok-thàu是用kí-cháiⁿ輕輕thok頭殼,有暗示意思,有代誌boeh發生,先kā你提醒暗示--一下,托頭,thok 一下 頭(頭先/開頭)。

#媠氣台灣話「點拄 tiám-tuh」(049)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/632226043502094

#媠氣台灣話「臭液 tshàu-sio̍h」(050)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/632239216834110

#媠氣台灣話「走水 tsáu-tsuí」(051) https://www.facebook.com/khoguan/posts/632707703453928 因為「走水」有家禽著瘟疫个意思,「媠媠無走水」即个鬥句話,可能是欲表達講,毋但媠,而且內底無病、無問題,好好真完整。

我看「媠媠無走水 」毋是「著災」來个。
拍金仔界个「走水」,原本是講金仔个表面若是「麻面ba7-bin7」抑是有「割循」,會使用火銃共表面hannh-hannh咧,卜鎔毋鎔个時陣,金仔小可會流動,就會通共表面个瑕痕”修過”,號做「走水」。
路尾,所有經過表面加工「成過」个金銀珠寶,攏有人叫「走水」。可比,食色个(coating)玉手環,看起來若「冰種个」,實在是「走水貨」。

#媠氣台灣話「走範 tsáu-pān」(052) https://www.facebook.com/khoguan/posts/632731960118169 做成衣(sêng-i)--e,為著裁剪方便省布料,著先用紙鉸紙樣,叫做「phah-pān」,阮做西裝--e,若tn̄g-tio̍h人koân漢大抑是大箍--e,1塊丈六ê西裝料是真歹鉸,mā著先鉸紙樣做「紙範」,thap來thap去chiah有法度完成1軀西裝,chit步我牽--e kài-gâu。

#媠氣台灣話「做致 tsò-tì」(053)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/632776816780350

#媠氣台灣話「認路 jīn-lōo」(054)
https://www.facebook.com/khoguan/posts/632793006778731

#媠氣台灣話「面變變 bīn# pìnn-pìnn」(055) https://www.facebook.com/khoguan/posts/633804496677582

#媠氣台灣話「睨惡惡 gîn-ònn-ònn」(056) https://www.facebook.com/khoguan/posts/633953466662685 阮厝內序大是講「睨虎虎 gîn-hóo-hóo」,意思嘛是形容起歹面、目睭若牛目仝款。

#媠氣台灣話「變相 piàn-siòng」(057) https://www.facebook.com/khoguan/posts/635088839882481

#媠氣台灣話「烏昏 oo-hng」(058) https://www.facebook.com/khoguan/posts/635637446494287

#媠氣台灣話「交陰 ka-iam」(059) https://www.facebook.com/khoguan/posts/635695256488506

#媠氣台灣話「癮仙膏 giàn-sian-ko」(060) https://www.facebook.com/khoguan/posts/637610119630353 〔癮君子〕是名詞,pok薰ê人;gián-sian-ko是形容詞,無限佇giàn阿片、熏。

#媠氣台灣話「鬥做一擔 tàu tsò tsi̍t-tànn」(061) https://www.facebook.com/khoguan/posts/637665679624797

#媠氣台灣話「暗靜 àm-tsēnn」(062) https://www.facebook.com/khoguan/posts/637990056259026

#媠氣台灣話「存長 tshûn-tn̂g」(063) https://www.facebook.com/khoguan/posts/638123376245694

媠氣台灣話「雖罔 sui-bóng」(064) https://www.facebook.com/khoguan/posts/638298292894869

媠氣台灣話「挲捋 so-lua̍h」(065) https://www.facebook.com/khoguan/posts/646159785442053

媠氣台灣話「惡積、惡質」(066) https://www.facebook.com/khoguan/posts/648469741877724

#媠氣台灣話「結拜、換帖」(067) https://www.facebook.com/khoguan/posts/656996347691730 這攏是較文雅个台語詞。但礙=但是礙著……;幸喜=佳哉好運歡喜遇著……

#媠氣台灣話「頭家媽 thâu-ke-má」(067) https://www.facebook.com/khoguan/posts/716660648391966





留言

這個網誌中的熱門文章

Neopets